Durf nee te zeggen op het werk

In een werksituatie mag het best een keer hard tegen hard gaan, alleen moet je er niet in blijven hangen. Ga conflicten in een professionele context niet uit de weg maar juist aan. De angst voor escalatie weerhoudt velen ervan een conflict aan te gaan. Gezonde conflicten met open debat en kritische gesprekken, bevorderen zowel persoonlijke als organisatorische groei.

Er bestaat zoiets als een ‘conflict continuüm’: Het is een schaal van conflictvormen. Aan de ene kant heerst kunstmatige harmonie: men vermijdt conflicten uit angst iemand te kwetsen. Aan de andere kant heerst verbaal en fysiek geweld, wat evenmin wenselijk is.

Mensen zwijgen vaak, in de overtuiging dat dit de beste manier is om de vrede te bewaren. Maar die stilte werkt averechts. Als je iets niet benoemt, blijft het onder de oppervlakte sudderen. Zo creëren we een kunstmatige harmonie terwijl er onder tafel een etterbuil groeit. Vroeg of laat zal die barsten. Tegen die tijd is de schade vaak al te groot.

Ook op individueel niveau heeft het impact. Je frustraties en irritaties inslikken, vreet energie. Dat is voor velen niet vol te houden, met uitval als mogelijk gevolg. Toch is je mond opendoen gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Er spelen verschillende factoren een rol. Men onderscheidt hierbij 3 niveaus:

  1. Het individu: Heeft iemand de vaardigheden om zich uit te spreken? Dat is iets persoonlijks, iets individueels. Niet iedereen is even mondig. Sommigen willen iets zeggen, maar weten niet hoe. Training en coaching kunnen daarbij helpen.
  2. Het team en de leidinggevende: Word je uitgenodigd om je mening te geven? Of heb je een leidinggevende die zegt: Ik ben de baas, jij zwijgt en voert uit? Een goede leidinggevende speelt hierin een sleutelrol. Goed leiderschap betekent oog hebben voor zowel de mens als het resultaat.
  3. De organisatie: Als er binnen een organisatie een angstcultuur heerst, kan het zelfs voor iemand die goed is in het uiten van zijn mening moeilijk zijn om dat daadwerkelijk te doen. Een open feedbackcultuur waarin feedback wordt aangemoedigd en de organisatie openstaat voor constructieve kritiek, vraagt structurele veranderingen.

Er moet op de meerdere niveaus tegelijk worden ingegrepen. Losse initiatieven zoals een fruitmand of yogales veranderen weinig zonder een bredere, doordachte aanpak. Mensen moeten vrijuit kunnen spreken zonder angst voor negatieve gevolgen. Tegenspraak is dus nodig om vooruit te komen.

Goede teams durven elkaar scherp aan te spreken, maar blijven samenwerken. Respect en de juiste intenties zijn de sleutel.

Bron: VRT NWS