Nederland versus België

Wij zijn gierig, zij beleefd. Wij denken altijd beter te weten, zij zeggen soms “ja” terwijl ze “nee” bedoelen. Belgen en Nederlanders zijn buren die dezelfde taal spreken, maar elkaar vaak niet begrijpen. De culturele verschillen zijn groot, maar hoe zit het met de aanpak van arbeidsomstandigheden?

De media staan bol van berichten over misstanden op de werkvloer. Om je heen zie je van alles gebeuren waarbij je denkt: gebeurt dit alleen in Nederland? Kijken we naar onze zuiderburen. Worstelen zij ook met dezelfde problemen en bedenken ze net zulke hippe termen als “vitaliteit”, “duurzame inzetbaarheid”, “werkplezier”, “gezondheid op het werk” en “welzijn op het werk”?

In België worden vergelijkbare termen gebruikt, maar mogelijk met enige variatie in terminologie. Termen als “werkbaar werk”, “werkbaarheid”, “arbeidsvreugde”, “welzijn op het werk” en “gezondheid op het werk” zijn gangbaar. Het concept van “werkbaar werk” wordt vaak benadrukt in België als een maatstaf voor de kwaliteit van de arbeidssituatie en de mate waarin het werk aansluit bij de capaciteiten en behoeften van werknemers.

Hebben woorden een andere betekenis? Neem bijvoorbeeld het woord “preventie”. Op het eerste gezicht lijkt dit dezelfde betekenis te hebben in zowel België als Nederland. Toch zijn er grote verschillen in de manier waarop het wordt geïnterpreteerd en toegepast, afhankelijk van culturele, institutionele en contextuele factoren.

In het algemeen verwijst “preventie” naar het voorkomen of minimaliseren van risico’s, problemen of negatieve gebeurtenissen. Dit kan bijvoorbeeld gaan over het voorkomen van arbeidsongevallen, beroepsziekten, gezondheidsproblemen of zelfs criminaliteit en sociale problemen.

In België wordt preventie vaak geassocieerd met welzijn op het werk en gezondheidsbescherming op de werkvloer. Het is een belangrijk onderdeel van het arbeidsrecht, en er zijn specifieke wetten en regels die gericht zijn op het waarborgen van de veiligheid en gezondheid van werknemers.

Ook in Nederland is preventie een belangrijk aspect van de arbeidswetgeving. Het wordt vaak geassocieerd met maatregelen ter voorkoming van arbeidsgerelateerde risico’s en het bevorderen van gezondheid en veiligheid op het werk. Dit omvat bijvoorbeeld het opstellen van een RI&E en het benoemen van preventiemedewerkers binnen bedrijven.

Waarom hebben de Belgen preventieadviseurs en in Nederland preventiemedewerkers? De verschillen worden weergegeven in onderstaande tabel. 

Aspect

Preventiemedewerker

Preventieadviseur

Hiërarchie

Rapporteert aan leidinggevende/manager

Autonome werkwijze

Verantwoordelijkheden

Specifieke taken binnen organisatie

Expertise en advies verlenen

Werkgebied

Vaak operationele taken

Analyse, strategie en implementatie

Daarnaast zijn er verschillen in de opleidingsvereisten en de specifieke taken van de preventieadviseur en preventiemedewerker, hoewel ze beide gericht zijn op het waarborgen van veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk.

De verschillen tussen een preventiemedewerker en een preventieadviseur zijn aanzienlijk. Dit wordt vooral duidelijk wanneer we kijken naar de wetgeving die van toepassing is op preventiemedewerkers in Nederland en preventieadviseurs in België. Hieronder worden deze verschillen kort beschreven in een tabel:

Aspect

Preventiemedewerker

Preventieadviseur

Wettelijke verplichting

Niet altijd verplicht, maar sterk aanbevolen

Verplicht

Wetgeving

Arbeidsomstandighedenwet

Welzijnswet

Rol

Adviseren en ondersteunen bij het opstellen en uitvoeren van het arbeidsomstandighedenbeleid

Adviseren over veiligheid, gezondheid en welzijn op het werk

Opleidings-vereisten

Geen specifieke opleiding vereist, maar deskundigheid op het gebied van veiligheid en gezondheid wordt verwacht

Specifieke opleiding vereist, afhankelijk van het niveau van de preventieadviseur

Aanstelling

Niet altijd verplicht, aanstellingsbeslissing ligt bij de werkgever

Verplicht voor bedrijven, verschillende niveaus van preventieadviseurs mogelijk

Bijscholing

Bijscholing kan nodig zijn om deskundigheid te behouden of te verbeteren

Regelmatige bijscholing vereist om aan de criteria te blijven voldoen

Bron: VGW.plus.