De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft het afgelopen jaar meerdere signalen ontvangen over mogelijke verboden afspraken op de arbeidsmarkt. In sommige sectoren, zoals de energie- en technieksector, is gekwalificeerd personeel momenteel schaars. Die krapte op de arbeidsmarkt bestaat al enige jaren en lijkt groter te worden. De vrees is dat deze schaarste bijvoorbeeld een soepele en snelle energietransitie kan beïnvloeden.
Sommige werkgevers, werkgeversorganisaties en brancheorganisaties pleiten voor afspraken om elkaars personeel niet te werven of zelfs helemaal geen personeel van elkaar over te nemen. Maar zulke afspraken zijn verboden. Net als onderlinge afspraken om loonsverhogingen te beperken buiten een CAO om. Ook het opnemen van een concurrentiebeding in contracten is aan regels verbonden.
Een concurrentiebeding is niet bedoeld om de uitstroom van personeel te voorkomen, maar om de concurrentiepositie van de werkgever te beschermen. Niet elke werknemer met een concurrentiebeding in diens contract heeft de kennis of toegang tot relaties die interessant kan zijn voor concurrerende bedrijven.
De onderlinge afspraken tussen werkgevers verstoren namelijk een goede werking van de arbeidsmarkt en leiden tot lagere lonen. Een ander gevolg van de wervingsafspraken zijn minder goede arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Deze afspraken bieden wellicht op de korte termijn een besparing op de loonkosten voor werkgevers, maar ze pakken nadelig uit voor werknemers en op de lange termijn voor de samenleving. Zo kunnen ze bijvoorbeeld de technische innovatie afremmen.
In een goed werkende arbeidsmarkt ontstaat bij schaarste druk om de lonen te verhogen en de arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden te verbeteren. Werkgevers zullen dan beter in staat zijn werknemers aan te trekken en te behouden. Hogere lonen, verbeterde arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden bevorderen ook de instroom vanuit andere sectoren. En het is een positieve manier om goed personeel te behouden.
Gerichte opleidingen kunnen inspelen op de krapte in de arbeidsmarkt, omdat leerlingen van die opleidingen een goed perspectief op een baan hebben. Ook de waardering voor de beroepsgroep kan stijgen als de lonen, arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden goed zijn. Hogere arbeidskosten stimuleren bovendien technische innovatie en efficiency die leiden tot welvaartswinst voor de hele samenleving.
Bron: Autoriteit Consument & Markt.
