Het is belangrijk dat binnen een zorginstelling bij strafbare feiten altijd aangifte wordt gedaan bij de politie. Alleen dan kunnen de veroorzakers via de justitiële weg worden aangepakt. Ook als het niet wenselijk is dat de veroorzaker wordt vervolgd of als een medewerker bang is om aangifte te doen, is het belangrijk om in ieder geval een gesprek met de wijkagent te hebben. Samen kan gekeken worden naar de mogelijkheden die er zijn.
De definitie van bedreiging of mishandeling is: handelingen of dreiging van handelingen die de lichamelijke integriteit van cliënten en medewerkers aantasten en lichamelijk of psychisch letsel kunnen veroorzaken, dan wel levensbedreigend kunnen zijn. Elke zorginstelling valt binnen de zogenaamde “Veilige Publieke Taak”.
Op landelijk niveau zijn er afspraken met de politie en openbaar ministerie (OM) over hoe omgegaan wordt met geweldsincidenten tegen medewerkers werkzaam in een zorginstelling. Deze afspraken zijn verwerkt in een stappenplan.
- Verzorg en bied steun aan het slachtoffer en roep zo nodig (bij een acute situatie) een nooddienst (ambulance en/of politie) in via telefoonnummer 112. Bij een acute situatie zal de politie ter plaatse een voorlopige (getuigen-)verklaring.
- Informeer direct je leidinggevende of diens plaatsvervanger. Geef precies door wat er is gebeurd, waar, wanneer en door wie. Bekijk samen welke (persoons-) gegevens je over een cliënt mag doorgeven. Je hebt als medewerker binnen een zorginstelling immers beroepsgeheim. Overleg over de volgende te nemen stappen en bepaal wie het verdere overleg met de politie doet.
- Er wordt een afspraak gemaakt met de wijkagent van de politie. Tijdens het gesprek met de wijkagent wordt gezamenlijk gekeken naar de vervolgacties. Bij twijfel over het doen van aangifte wordt met de wijkagent overlegd zonder persoonsgegevens te benoemen.
- Bepaal samen met je contactpersoon veiligheid en/of de wijkagent van de politie op welke manier je aangifte gaat doen. Het is voor medewerkers en leidinggevende niet altijd duidelijk in welke situatie je op welke manier aangifte doet. Overleg bij twijfel altijd met de contactpersoon veiligheid binnen de instelling. Deze kan, zo nodig na overleg met de wijkagent, adviseren om het strafbaar feit te melden of om over te gaan tot het doen van aangifte.
Zonder aangifte kan de politie geen strafrechtelijk onderzoek instellen en dus ook geen dossier opmaken voor het openbaar ministerie. Het openbaar ministerie kan op haar beurt geen strafrechtelijke vervolging instellen wanneer er geen proces-verbaal binnenkomt. En dus vallen veel strafrechtelijke mogelijkheden, om bijvoorbeeld iemand met strafrechtelijke drang of dwang te behandelen, af.
Juist sommige mensen met onder meer persoonlijkheidsstoornissen, die wellicht beter af zouden zijn binnen een strak gestructureerde strafrechtinstelling, blijven vanwege het ontbreken van een aangifte in de reguliere zorg terugkomen. De politie zal haar best doen om een aangifte zo snel mogelijk op te nemen. Wanneer er geen haast bij is, kan er ook altijd een afspraak gemaakt worden zodat je bij aankomst op het politiebureau niet lang hoeft te wachten. In sommige gevallen kan de politie ook naar de instelling komen om daar de aangifte op te nemen. Alleen als het gaat om vernieling en/of diefstal kun je aangifte doen via internet: www.politie.nl/aangifte.
Bron: Arbocatalogus gehandicaptenzorg.