Het antwoord is kort, maar niet altijd even duidelijk. De machinerichtlijn (CE) zegt iets over producten en het Arbo besluit zegt iets over de wetgeving zoals wij deze in Nederland kennen over arbeidsomstandigheden. Deze laatste zegt in haar bewoordingen alle heftrucks moeten zijn voorzien van een hulpmiddel dat de chauffeur binnen de contouren van de truck houdt en zorgt dat hij niet bekneld raakt als de truck onverhoopt kantelt.
Er zijn meer middelen die ervoor zorgen dat de chauffeur veilig binnen de contouren van de truck blijft. Denk dan aan beschermhekjes of -beugels, of zelfs complete gesloten cabines. Deze bieden als extra voordeel meer bewegingsvrijheid en comfort tijdens het werk als zich dat ook buiten plaatsvindt.
Zowel veiligheidsgordels als beschermhekjes, -beugels en cabines geven invulling aan de wettelijke eisen die zijn vastgelegd in het arbeidsbesluit (artikel 7.17a lid 4 en 7.17 lid 5c, d en e). Hierin staat dat o.a. een mobiel intern transportmiddel voorzien moet zijn van “een systeem dat voorkomt dat de chauffeur bij kanteling bekneld kan geraken onder de heftruck”.
Dit voorschrift geldt echter niet voor álle mobiele interne transportmiddelen. Voor reachtrucks zijn gordels of beugels bijvoorbeeld niet verplicht. Het verschil zit ‘m in het beknellingsrisico in combinatie met de bouw van de truck.
Een heftruck heeft een zogeheten ‘frontzit’ (de chauffeur zit in de rijrichting) en is van twee kanten toegankelijk. Bij onvakkundig gebruik kan de truck zowel voorwaarts als zijwaarts kantelen. Bij een zijwaartse kanteling heeft iedere chauffeur automatisch de onbedwingbare neiging om via de lage zijde weg te springen. Dat is dezelfde zijde waarnaar de truck kantelt, waardoor het levensgrote risico ontstaat dat de chauffeur onder de truck terecht komt. Vandaar dat een kantelbeveiliging hier verplicht is.
Op een reachtruck zit de chauffeur daarentegen dwars op de rijrichting. Bovendien is een reachtruck slechts van één kant toegankelijk; de achterzijde. Deze achterzijde is veelal niet de kant waarnaar de truck zal kantelen. En precies daarom is een gordel of beugel op een reachtruck niet verplicht. De kans is gering dat je als chauffeur bekneld raakt onder een kantelende reachtruck.
Omdat veiligheid van de bestuurder een steeds belangrijker thema is geworden, zijn er vanuit de richtlijnen voor heftrucks (EN 16307-1) aanpassingen gedaan. Dat betekent dat het thema gordelgebruik steeds nadrukkelijker wordt afgedwongen door het in de juiste volgorde activeren van de truck te combineren met de gordelschakeling. De heftruckchauffeur zal in de juiste volgorde zijn handelingen moet doen, om de truck te kunnen gebruiken: visuele controle, stoel en spiegels instellen, gordel vastklikken en starten.
Geavanceerde systemen zorgen er – simpel gezegd – voor dat de truck niet meer werkt als de chauffeur niet op zijn plek zit. Niet alleen de aandrijving wordt uitgeschakeld, maar ook de hydrauliekfuncties. Ook kan ongewenst terugrollen van de truck, bijvoorbeeld op hellingen, voorkomen worden. Wel zo veilig!
Het is een overtreding wanneer de heftruck is niet voorzien van veiligheidsvoorzieningen zoals gesloten cabine, veiligheidsgordels en -/of -beugels. Bij rijden op plaatsen met hoogteverschillen in het rijvlak (putten, dockboards enz.) volgt stillegging en boete door de Nederlandse Arbeidsinspectie.
Bron: Arboplatform, Nederlandse Arbeidsinspectie, Arbowetgeving.
