Recent werd een fruithandelaar onwel in een zuurstofarme koelkamer van zijn bedrijf bij het controleren van het fruit. De man moest gereanimeerd worden en werd in kritieke toestand overgebracht naar het ziekenhuis. In het verleden zijn met koelkamers meer incidenten geweest en zelfs doden gevallen.
Om het jaar rond fruit te kunnen leveren, wordt het opgeslagen in koelcellen. Het fruit wordt daarom geconditioneerd bewaard onder vastgestelde temperatuurwaarden en luchtsamenstellingen. Voorwaarden voor een lange houdbaarheid en goede kwaliteit zijn een lage temperatuur, een zeer laag zuurstofgehalte en een verhoogd CO2-gehalte. Het rijpingsproces van fruit wordt dan namelijk sterk vertraagd.
Om aan voornoemde voorwaarden te kunnen voldoen, moeten de koelruimten hermetisch van de buitenlucht worden afgesloten. Het opgeslagen fruit zal door ‘ademen’ de zuurstof in de afgesloten ruimte gaan verbruiken. De hoeveelheid zuurstof zal dan dalen en uiteindelijk uitkomen op circa 1%. Deze hermetisch van de buitenlucht afgesloten koelruimten met een zeer laag zuurstofgehalte noemt men Ultra Low Oxygen-cellen of afgekort ULO-cellen.
In lage zuurstofconcentraties kan een mens niet overleven. Vandaar dat men strikte procedures in acht moeten nemen als men die ruimten wil betreden voor bijvoorbeeld een monstername van het fruit. Enkele hulpmiddelen bij staalnames zijn:
- Waarschuwingsstikkers.
- Sleutelsysteem.
- Zuurstofaanduiding.
- Buddy-systeem.
- De procedure van betreden van besloten ruimte toepassen.
Naast lage zuurstofconcentratie in koelcellen zijn er ook nog andere risico’s in de fruitsector, zoals gevaarlijke stoffen, fysieke belasting en machines. De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft daarover deze brochure uitgegeven: Arbeidsrisico’s fruitteelt. Ook koude kan een rol spelen, zoals geïllustreerd wordt door de Arbocatalogus van Stigas. Daarnaast heeft CLB Externe Preventie de folder Welzijn binnen de fruitsector uitgewerkt en is er ondertussen dit BeSWIC-bericht gemaakt: Risico’s in de land- en tuinbouw en de hovenierssector.
Naast de vermelde toepassing om rijpingsprocessen te controleren, wordt een verlaagde zuurstofconcentratie voornamelijk als brandpreventieconcept gebruikt. Bij verlaagde zuurstofconcentraties van 17% tot zelfs 15% kan de brand niet ontstaan of zich minder snel uitbreiden, zodat de schade beperkt blijft. Zo wordt verlaagde zuurstofconcentratie als brandpreventieconcept gebruikt in:
- Datacenters.
- Opslagruimten voor waardevolle zaken.
- Archieven.
- Diepvries – en gekoelde ruimten.
Een aantal organisaties en verzekeraars heeft diverse richtlijnen opgesteld voor het veilig gebruik van verlaagde zuurstof als brandpreventieconcept. Hiervoor is door KIWA een beoordelingsrichtlijn opgesteld: Beoordelingsrichtlijn voor het Kiwa productcertificaat voor ontwerp, installatie, oplevering en nazorg van brandbeveiligingssystemen gebaseerd op inertisering ven zuurstof reductie.
Bron: BeSWIC.met