Vakantie is voor velen het hoogtepunt van het jaar. Vrije tijd werd oorspronkelijk gezien als een beschermingsmaatregel voor arbeiders. Het waren de zogenoemde ‘heilige dagen’ (holy days). Tijdens de vakantie verbeteren gezondheid en welzijn. Het is een waardevolle mogelijkheid voor herstel en het opladen van de batterijen.
Vrije tijd staat onder meer voor samen dingen doen, vertier en lachen, hobby’s en reizen of fysieke activiteiten die gepaard gaan met een hoge slaapkwaliteit. Vakantie stelt mensen in staat zich te ontspannen en zich gelukkiger, gezonder, los van het werk en vrij van verplichtingen en routines te voelen (vakantiegevoel, time-out, in control zijn of alternatief ritme). Vrije tijd kan mensen afleiden van stress, het kan de levenskwaliteit verbeteren, een positieve stemming (goed humeur) brengen, en de levenstevredenheid en vitaliteit verbeteren.
De vrijetijdsziekte is het niet-specifiek gedefinieerde fenomeen waarbij men ziek wordt in het weekend en/of tijdens de vakantie. Het gaat meestal gepaard met vage pijn, vermoeidheid, koorts of griepachtige symptomen. Mensen worden dus soms ziek door de vakantie of het weekend. Voorbeelden zijn: heimwee, vakantiestress, reisstress, vakantieziekte of weekendmigraine.
Vrije tijd en vakantie hebben niet voor iedereen een even groot herstellend effect. Bovendien kunnen er zich soms vervelende situaties voordoen op vakantie (bijvoorbeeld misdaad, ongevallen, conflicten).
Een follow-upstudie toonde aan dat minder vakantie nemen een indicatie is van een hoger sterftecijfer op latere leeftijd bij mannen van middelbare leeftijd. Mannen die weinig vakantie nemen, zouden intrinsieke psychologische eigenschappen kunnen hebben die hen een hoger risico op nadelige effecten geven, met hogere mortaliteit tot gevolg.
Een aantal korte vakanties nemen die verspreid zijn over het jaar, kan beter zijn dan één lange vakantie. Zelfs een staycation of een short, mini of city break kunnen positieve effecten hebben.
Volgens een ander onderzoek heeft vakantie nemen voor velen een positief effect, maar de effecten zijn niet groot en vervagen al na drie à vier weken. Er is ook geen relatie gevonden tussen de lengte van de vakantie en de positieve effecten op het welzijn.
Bron: Werk en Veiligheid.