De overheid als wetgever en cao-partijen benadrukken steeds vaker en explicieter het belang van het voeren van preventief arbeidsbeleid ter voorkoming van een te hoge werkdruk en uiteindelijk ziekteverzuim. Psychosociale arbeidsbelasting is een speerpunt van arbeidsomstandighedenbeleid bij de overheid. Een werkgever komt er niet meer mee weg geen preventieve maatregelen te nemen. Daarnaast zal een werkgever voldoende adequaat moeten handelen, zodra hem bekend is geworden dat een werknemer een reëel risico loopt op ontwikkeling van een burn-out door het werk. Dat vereist in beginsel van een werknemer dat hij zijn stressklachten tijdig en op voldoende klemmende wijze kenbaar moet maken aan zijn werkgever.
Energiebronnen zijn noodzakelijk om gezond te blijven. Wie in het werk geen energiebronnen ervaart heeft een verhoogd risico op uitputting. Zelfwaardering, waardering en steun van leiding en collega’s zijn belangrijke voorwaarden voor duurzaam functioneren. Financiële waardering is een tijdelijke energiebron. Trots zijn op je werk en je bedrijf of organisatie en dat je daar een mooie bijdrage aan levert is waardevoller.
Een eerste stap in preventieve maatregelen is bewustwording bij werkgevers te bereiken en dat werkgevers erkennen dat het werk een oorzaak kan zijn van oververmoeidheid. Werkgevers hebben niet van nature het inzicht en de vaardigheden om energiebronnen te leveren voor hun mensen. Sommige werkgevers zien zelfs kans om het werk te organiseren met veel blootstelling aan risicofactoren.
Bij het opstellen van arbo-contracten, een verplichting uit de Arbowet, is betrokkenheid van zogenaamde kerndeskundige gewenst om preventief beleid te borgen. In risicosectoren zoals zorg, onderwijs, dienstverlening en overheid is een arbeid- en organisatieadviseur gewenst. De Arbowet verplicht bedrijven en organisaties om psychosociale arbeidsbelasting zoals ongewenst gedrag en werkdruk aan te pakken. Het inventariseren van psychosociale arbeidsbelasting op een professionele manier is de basis voor gericht beleid. De preventiemedewerker kan een en ander coördineren, ervoor zorgen dat er voldoende prioriteit aan gegeven wordt en de aanpak volgens plan verloopt. Voor een specifieke Risico-Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) zijn verschillende vragenlijsten beschikbaar. De Vragenlijst Beleving en Beoordeling van de Arbeid (VBBA) is een betrouwbare vragenlijst voor onderzoek naar medewerkerstevredenheid en signaleert werkstress en ongewenst gedrag (ongewenste seksuele aandacht, intimidatie, lichamelijk geweld, pesten en discriminatie).
Aanpak vindt plaats op verschillende niveaus. Een gezond werkklimaat voorkomt het optreden van stress gerelateerde klachten door met de werknemers te praten over hun energiebronnen en stresspreventie. Dit beleid moet de werkgever voortdurend uitdragen.
Er zijn bedrijven die bovengenoemde aanpak toepassen. Op brancheniveau faciliteren bijvoorbeeld Nationale Politie en Nederlandse Spoorwegen interventies wanneer medewerkers zich met psychische klachten melden. Afhankelijk van de aard en mate van klachten kunnen bedrijfsartsen naar verschillende behandel instanties verwijzen. Preventie is echter meer dan vroegtijdige interventie. Een bedrijfscultuur die is gericht op een veilige communicatie tussen leidinggevende en medewerker is een sterk bevorderende factor. Een deskundig opgestelde RI&E geeft handvatten voor preventief beleid. Een werknemer die merkt dat hij onvoldoende herstelt na een mentale inspanning of na stressvolle gebeurtenissen moet de weg weten voor nadere ondersteuning. Periodiek.
Bron: Werk en Veiligheid.
